GALATA
KULESİ
Galata kulesi, İstanbul ilinin
galata semtinde bulunur ve şehrin en görkemli, en muhteşem sembollerinden biridir.
Galata Kulesi, 528 yılında inşa edilmiştir. Galata kulesi dünyanın sayılı en eski kulelerinden biri olma
özelliğine sahiptir. Bizans imparatoru Anastasius tarafından 528 yılında fener
kulesi adıyla inşa ettirilmiştir.
1204 yılında ki çok büyük hasara uğramış
olan Galata Kulesi, daha sonra 1348 yılında " İsa Kulesi " adıyla
yığma taşlardan yapılarak Cenevizliler tarafından yeniden yapılmıştır. 1348
yılında ise yeniden inşaatı bitmiş ve kentin en büyük binası olmuştur. Galata kulesi 1445-1446 yılları
arasında inşa edilerek tekrar yükseltilmiştir. Galata kulesi Türklerin eline geçtikten sonra her geçen
yüzyıl yenilenmiş ve ayrıca tadilat, bakımı ve onarımı yapılmıştır. 16. yüz
yılda Kasımpaşa da tersanelerde çalıştırılan Hristiyan savaş esirlerini burada
da yatırmışlardır. Sultan III. Murat'ın emriyle burada müneccim ( geleceği
gören kişi ) Takiyüddin tarafından bir rasathane ( astroloji gözlem evi ) kurulmuş
fakat kısa süre sonra kapatılmıştır.
17. yüz yılın ilk yarısında IV. Murat
döneminde Hazarfen Ahmet Çelebi ok meydanında uçuş eğitimleri yaparak tahtadan
yaptırdığı kartal kanatlarını sırtına takmış ve 1638 yılında Galata kulesinden atlayıp uçmuştur.
Bu uçuş Avrupa da büyük ilgi görmüştür. 1717 yılında galata kulesi yangın
gözlem evi olarak kullanılmıştır. Fakat III. Selim döneminde çıkan bir
yangından dolayı galata kulesinin büyük bölümü yanmıştır. Yangından sonra
onarılan kule 1831 yılında çıkan başka bir yangınla yine hasar görmüş ve
onarılmıştır. 1875 yılında fırtına da devrilmiş ve 1965 yılından onarıma
başlanıp 167 yılında bitirilerek galata kulesi bugünkü görünümünü elde
edilmiştir. Galata kulesinin derinliğinde
bulunan çukurların altında birçok kafatası ve kemik bulunmuştur. Orta boşlukta
bulunan bodrum zindan olarak kullanılmış ve bazı intihar olaylarının
yaşanmasına sebep olmuştur.6 Haziran 1973 günü ünlü şair Ümit Yaşar Oğuzcan'ın
15 yaşında ki oğlu Vedat galata kulesinden atlayarak intihar etmiştir. Ünlü
şair bunun üzerine galata kulesiyle ilgili şiir yazmıştır. Bu şiirle
beraber Galata kulesikonulu
en uzun şiir 2009 yılında Aydın Meriç tarafından yazılmıştır.
GALATA KULESİ EFSANESİ NEDİR?
Galata Kulesi
efsanesi, 528
yılında yapılan Galata surlarına ek olarak, Cenevizliler tarafından 1384
yılında yapımıyla başlamıştır. Cenevizlilerin İsa Kulesi, Bizanslıların Büyük
Burç olarak adlandırdığı kule adını bağlı olduğu Galata'dan almaktadır. Kulenin
doğu kısmında Bereket zade Çeşmesi ile ikinci dönem sur kalıntıları, güney
kısmında Galat Kulesi sokağı, batı kısmında kule çıkmazı ve kuzey kısmında
Küçük ve Büyük Hendek caddeleri yer alır. Kule İstanbul'un orta kısmında yer
aldığından, Haliç, İstanbul Boğazı ve İstanbul'u seyri panaromik olarak
izlenebilir.
1402 tarihinde 4. Haçlı seferi sırasında tahrip edilmiş, 1445-1446
yıllarında yeniden yapılmıştır. 2. Murat'la iyi ilişkiler kuran Cenevizliler,
yan tarafa sultanın yardımıyla ikinci bir kule yaparak, buraya 2. Murat'ın adını
vermişler. İstanbul'un fethine kadar Ceneviz sömürgesi olarak kalmıştır.
Fetihten sonra Cenevizlilere bazı haklar verilerek, Galata'nın Türkleştirilme
çalışmaları devam etmiştir. Bu dönemden sonra her yüzyıl tamir gören kulede,
16. yüzyılda Kasımpaşa tersanelerinde çalıştırılmış olan Hıristiyan esirlere
barınak olmuştur. Sultan 3. Murat döneminde kurulan rasathane 1579 yılında
kapatılmıştır.
İstanbul yangınlarında gözetleme yeri olarak kullanılmıştır. 3.
Selim ve 2. Mahmud dönemlerinde de onarılan kule, en son 1960 yılında
onarılarak, düzeni değiştirilmiştir. Kulenin altında bulunan kule kadar derin
çukurlarda kafatası ve kemikler bulunmuştur. Kulenin orta kısmındaki boşluk,
zindan olarak kullanılmıştır. Kule tarihinde intihar olayları da bulunmaktadır.
1876 yılında bir Avusturyalı, 6 Haziran 1973 yılında ise Ümit Yaşar Oğuzcan'ın
oğlu Vedat Oğuzcan intihar edenler arasındadır. Şair olan baba Oğuzcan bunun
üzerine ''Galata Kulesi'' şiirini yazmıştır.
HEZARFEN AHMET ÇELEBİ'NİN GALATA
KULESİNDE YAPMIŞ OLDUĞU UÇUŞ DENEMELERİ
17. yüzyıl bilginlerimizden olan
Hezarfen Ahmet Çelebi takma kanatlarla uçmayı başaran ilk insanlardandır. 4.
Murat zamanında uçmayı hayata geçirmiştir. İlk uçuşlarında İsmail Cevheri'nin
belgelerinden yararlanan Hezarfen, ilk denemeleri Okmeydanı'nda yapmıştır.
Hezarfen İlhami Cevheri'den ilham alarak bu konuda çalışmalar yapan Leonardo da
Vinci'nin kuşlar üzerine yaptığı çalışmalardan da esinlenmiştir. 1632 yılında
lodoslu bir günde Galata Kulesinden başladığı uçuşunda, İstanbul boğazını
geçerek, 3558 metre uzağa Doğancılara inmiştir. Bu olay sadece Türk havacılık
tarihinde değil, dünya havacılık tarihinde de ilk uçuş olarak bilinmektedir.
Evliya Çelebi'nin Seyahatnamesinde bu konuda açıklamalar vardır.
GALATA KULESİNİN GÜNÜMÜZDEKİ
DURUMU
Galata Kulesi günümüzde 66,90 metre
yüksekliğindedir. İç çapı 8,95 metre, dış çapı ise 16,45 metredir. Duvarlarının
kalınlığı 3,75 metredir. Kalın gövdesi işlenmemiş moloz taşından yapılan
kulenin, statik hesaplamalarla ağırlığının 10.000 ton olduğu düşünülmektedir. Özel
bir şirketin turistik amaçlı işlettiği kulede lokanta ve gece kulübü
bulunmaktadır. 7 katı asansörlü olan kulenin, 2 katı merdivenle çıkılmaktadır.
En üst katında bulunan restorandan sonra, kuleyi saran balkon bulunmaktadır.
Kulenin içerisi mazgal deliklerden ışık almaktadır. Kapısında bulunan
Osmanlılara ait olan tuğralı kitabe dikkat çekicidir.
0 Yorumlar